Η ΟΔΗΓΙΑ 2005/36 ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ Π.Δ. ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΓΕΝΙΚΑ

Η οδηγία 2005/36/ΕΚ "σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων" αποτελεί το πρώτο βήμα εκσυγχρονισμό του κοινοτικού συστήματος αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων, ώστε να δημιουργηθεί στην Ευρώπη, μέχρι το 2010, η πλέον δυναμική και ανταγωνιστική οικονομία του κόσμου (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Λισσαβώνας, Μάρτιος 2000).

Σε νομοθετικό επίπεδο, η οδηγία αυτή εντάσσεται στη διαδικασία της παγίωσης δεκαπέντε οδηγιών, που εγκρίθηκαν κατά τα τελευταία 40 έτη και οι οποίες θέσπισαν διαφορετικά συστήματα αναγνώρισης. Ειδικότερα, συγκεντρώνει σε ένα κείμενο τις τρεις οδηγίες σχετικά με το γενικό σύστημα (οδηγίες του Συμβουλίου 89/48/ΕΟΚ και 92/51/ΕΟΚ, καθώς επίσης και την οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 1999/42/ΕΚ) και δώδεκα τομεακές οδηγίες (ήτοι τις οδηγίες του Συμβουλίου, 77/452/EOK, 77/453/EOK, 78/686/EOK, 78/687/EOK, 78/1026/EOK, 78/1027/EOK, 80/154/EOK, 80/155/EOK, 85/384/ΕΟΚ, 85/432/ΕΟΚ, 85/433/ΕΟΚ, και 93/16/ΕΟΚ), που καλύπτουν τα επτά επαγγέλματα του ιατρού, νοσηλευτή, οδοντιάτρου, κτηνιάτρου, μαίας, φαρμακοποιού και αρχιτέκτονα.

Από αυτές η οδηγία 85/384/ΕΟΚ, η οποία τροποποιήθηκε με την 2001/19/ΕΚ αφορά στο επάγγελμα του αρχιτέκτονα - μέλους ΤΕΕ και η οδηγία 89/48/ΕΟΚ, όπως τροποποιήθηκε από την 2001/19/ΕΚ αφορά στις λοιπές ειδικότητες των μηχανικών - μελών του ΤΕΕ.

Στην Ελλάδα:

• η οδηγία 89/48/ΕΟΚ "σχετικά με ένα γενικό σύστημα αναγνώρισης των διπλωμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που πιστοποιούν επαγγελματική εκπαίδευση ελάχιστης διάρκειας τριών ετών" ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τα Π.Δ. 165/2000, 373/2001 και 385/2002
• η οδηγία 85/384/ΕΟΚ " για την αμοιβαία αναγνώριση των πτυχίων, πιστοποιητικών και άλλων τίτλων στον τομέα της αρχιτεκτονικής και τη θέσπιση μέτρων για τη διευκόλυνση της πραγματικής άσκησης του δικαιώματος εγκατάστασης και ελεύθερης παροχής υπηρεσιών" ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τα Π.Δ. 107/93, 272/2000, 53/2004 και 253/2006.

Με τη λήξη της προθεσμίας της προσαρμογής της νέας οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, ήτοι στις 20 Οκτωβρίου 2007, οι προαναφερόμενες οδηγίες καταργούνται.

Θα πρέπει να παρατηρήσουμε στο σημείο αυτό τη διαφορά φιλοσοφίας μεταξύ του αρχικού συστήματος (ισοτιμία διπλωμάτων) και αυτού που τελικώς ψήφισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο (κινητικότητα και αναγκαιότητα κάλυψης των επαγγελματικών προσόντων).

Η ΟΔΗΓΙΑ 2005/36/ΕΚ

Η εν λόγω οδηγία ισχύει για κάθε υπήκοο Κ-Μ, που επιθυμεί να ασκήσει ένα νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα σε ένα Κ-Μ, άλλο από εκείνο όπου απέκτησε τα επαγγελματικά του προσόντα, είτε ως εμπορικά αυτοαπασχολούμενος είτε ως μισθωτός, συμπεριλαμβανομένων και των προσώπων που ασκούν ελευθέρια επαγγέλματα και στις δύο περιπτώσεις.

Η οδηγία κάνει διάκριση μεταξύ "ελεύθερης παροχής υπηρεσιών" και "ελευθερίας εγκατάστασης, στηριζόμενη σε κριτήρια που έχει καθορίσει το ΔΕΚ : διάρκεια, συχνότητα, περιοδικότητα και συνέχεια της παροχής υπηρεσιών.

Κατά τη διαμόρφωση της Κοινής Θέσης του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την οδηγία, προτάθηκε - και έγινε αποδεκτή - η απαλοιφή του τεκμηρίου των 16 εβδομάδων ετησίως με το σκεπτικό ότι το ενιαίο χρονολογικό κριτήριο δεν θα ήταν κατάλληλο για όλα τα επαγγέλματα και τις περιπτώσεις. Ως εκ τούτου επελέγη η διάταξη κατά την οποία ο προσωρινός και περιστασιακός χαρακτήρας της παροχής εκτιμάται κατά περίπτωση, ιδίως σε συνάρτηση με τη διάρκεια, τη συχνότητα, την περιοδικότητα και το συνεχή χαρακτήρα της συγκεκριμένης παροχής.

Αυτό όμως δεν απαγορεύει στο Κ-Μ υποδοχής να διαμορφώσει κριτήρια χρόνου, περιοδικότητας κλπ.

Επισημαίνεται επίσης, ότι δυνατότητα προσωρινής παροχής υπηρεσιών μέχρι σήμερα είχαν μόνο οι Αρχιτέκτονες (Μητρώο προσωρινών παρεχόντων υπηρεσίες του ΤΕΕ). Όμως, η αδυναμία οργάνωσης της χώρας για να μπορούμε να πληροφορούμαστε την εφαρμογή προσωρινής παροχής έκανε να είναι σχεδόν χωρίς λόγο η ύπαρξη χωριστού Μητρώου στο ΤΕΕ. Δημιούργησε ουσιαστικά προϋποθέσεις μόνιμης εγκατάστασης στους παρόχους υπηρεσιών, χωρίς έλεγχο και αντισταθμιστικές συνέπειες, που θα εφαρμόζονται για την προστασία των πολιτών.

Με την παρούσα οδηγία τέλος, παρέχεται η δυνατότητα προσωρινής παροχής υπηρεσιών και στις λοιπές ειδικότητες των μηχανικών.

Όσον αφορά τη μόνιμη εγκατάσταση σε άλλο Κ-Μ, διατηρείται η διαφοροποίηση των συστημάτων αναγνώρισης που προβλέπεται για τους αρχιτέκτονες (τομεακή οδηγία 85/384/ΕΟΚ) και για τις υπόλοιπες ειδικότητες των μηχανικών (γενική οδηγία 89/48/ΕΟΚ).

Συγκεκριμένα, η νέα οδηγία 2005/36 περιλαμβάνει 3 περιπτώσεις καθεστώτων αναγνώρισης :

• Γενικό σύστημα αναγνώρισης των τίτλων εκπαίδευσης (5 επίπεδα επαγγελματικών προσόντων-Κεφάλαιο Ι)
• Αναγνώριση της επαγγελματικής πείρας (Κεφάλαιο ΙΙ)
• Αναγνώριση βάσει του συντονισμού των ελάχιστων προϋποθέσεων εκπαίδευσης (Κεφάλαιο ΙΙΙ) (πρώην τομεακές οδηγίες)

Επίσης, σύμφωνα με την οδηγία, οι δικαιούχοι της αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων πρέπει να διαθέτουν τις απαιτούμενες γλωσσικές γνώσεις για την άσκηση του επαγγέλματος στο Κ-Μ υποδοχής.

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ Π.Δ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ

Τον Φεβρουάριο του 2007 κυκλοφόρησε το πρώτο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας 2005/36/ΕΚ.

Τον Μάρτιο του 2007 έγινε γνωστό το δεύτερο σχέδιο του Π.Δ., το οποίο και αναγνωρίζει την ύπαρξη του ΤΕΕ, ως αρμόδιου επαγγελματικού φορέα για τους Μηχανικούς στην Ελλάδα.

Το σχέδιο υπέστη διαδοχικές επεξεργασίες και τελικά στις 27 Ιουνίου στάλθηκε (από το ΥΠΕΧΩΔΕ) το 10^ο (τελικό) σχέδιο προς διατύπωση και επισήμως των απόψεων του ΤΕΕ και του ΣΑΔΑΣ μετά από έντονες παρεμβάσεις και παραστάσεις του Συλλόγου τόσο προς το ΤΕΕ όσο και προς το ΥΠΕΧΩΔΕ, ενώ δεν κατέστη ακόμη δυνατή η επίσημη επικοινωνία με το ΥΠΠΟ.

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΤΙΤΛΟΣ Ι

ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

• Το Π.Δ. εφαρμόζεται έλληνες υπηκόους και στους υπηκόους των λοιπών κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι έχουν αποκτήσει τα επαγγελματικά προσόντα τους εκτός Ελλάδας σε άλλο Κ-Μ (άρθρο 2.1)

• Όσον αφορά τους τίτλους εκπαίδευσης τρίτης χώρας, αυτοί πλέον εξομοιώνονται εφόσον ο κάτοχός τους διαθέτει στο επάγγελμα 3ετή επαγγελματική πείρα στο έδαφος του Κ-Μ, το οποίο αναγνώρισε τον εν λόγω τίτλο εκπαίδευσης και εφόσον η επαγγελματική αυτή πείρα πιστοποιείται από το εν λόγω Κ-Μ. (άρθρο 3 παρ.3 και άρθρο 2 παρ.2)

• Το επάγγελμα, που επιθυμεί να ασκήσει ο αιτών στην Ελλάδα είναι το ίδιο με εκείνο για το οποίο διαθέτει τα προσόντα στο Κ-Μ καταγωγής, εφόσον οι καλυπτόμενες δραστηριότητες είναι συγκρίσιμες (άρθρο 4.2).

ΤΙΤΛΟΣ ΙΙ

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

Το Π.Δ. ορίζει για την προσωρινή παροχή υπηρεσιών :

• Ο προσωρινός και περιστασιακός χαρακτήρας της παροχής εκτιμάται κατά περίπτωση από την αρμόδια αρχή (σε συνάρτηση βέβαια με τη διάρκεια, τη συχνότητα, την περιοδικότητα και το συνεχή χαρακτήρα της συγκεκριμένης παροχής) (άρθρο 5.2)

• Η αρμόδια αρχή για κάθε επάγγελμα του τόπου, όπου προτίθεται να παράσχει τις υπηρεσίες του και υποβάλλει γραπτή δήλωση, ορίζεται με απόφαση της Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και του αρμοδίου κατά περίπτωση Υπουργού (δηλ.του ΥΠΕΧΩΔΕ). (άρθρο7.1.)

Η κοινή υπουργική απόφαση θα πρέπει να οριοθετεί τον προσωρινό χαρακτήρα της παροχής και να λαμβάνει υπόψη και τη γνώμη της επαγγελματικής οργάνωσης, όσον αφορά τα κριτήρια του προσωρινού χαρακτήρα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

• άρθρο 7 (3) : " Η αρμόδια για κάθε επάγγελμα αρχή, όπως ορίζεται με την απόφαση που εκδίδεται σύμφωνα με την παράγραφο 6 του παρόντος άρθρου, εξετάζει τη δήλωση και τα δικαιολογητικά και χορηγεί εντός επτά εργάσιμων ημερών από την παραλαβή όλων των δικαιολογητικών βεβαίωση στον πάροχο υπηρεσιών, στην οποία πιστοποιεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για την παροχή υπηρεσιών και προσδιορίζει σύμφωνα με την παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου τον τίτλο που χρησιμοποιεί ο πάροχος. Σε περίπτωση που υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες για τη γνησιότητα των υποβληθέντων δικαιολογητικών, η αρμόδια αρχή το γνωστοποεί εγγράφως στον πάροχο και ορίζει περαιτέρω εύλογη προθεσμία για την χορήγηση της βεβαίωσης. Ο πάροχος υποχρεούται κατά την παροχή υπηρεσιών να επιδεικνύει τη βεβαίωση περί παροχής υπηρεσιών στον αποδέκτη της υπηρεσίας.

• Άρθρο 7(5) : προβλέπεται παράρτημα VIII, το οποίο θα περιλαμβάνει τα νομοθετικά ρυθμιζόμενα επαγγέλματα, που έχουν επιπτώσεις στη δημόσια υγεία ή ασφάλεια και δεν τυγχάνουν αυτόματης αναγνώρισης δυνάμει του τίτλου ΙΙΙ κεφάλαιο ΙΙΙ.

Γι'αυτά τα επαγγέλματα η αρμόδια αρχή, εφόσον κρίνει ότι είναι αναγκαίο για την αποφυγή σοβαρής βλάβης της υγείας ή της ασφάλειας του αποδέκτη της υπηρεσίας, λόγω έλλειψης επαγγελματικών προσόντων του παρόχου, διενεργεί - πριν από την πρώτη παροχή υπηρεσιών- έλεγχο των επαγγελματικών προσόντων του παρόχου προκειμένου να του επιβάλει δοκιμασία επάρκειας. (άρθρο 7.5)

• Άρθρο 7 (6) : Οι αρμόδιες αρχές για την υποβολή και για την εξέταση των δηλώσεων και των δικαιολογητικών παροχής υπηρεσιών, το περιεχόμενο της δήλωσης του παρόχου και της χορηγούμενης σε αυτόν βεβαίωσης, καθώς και οι λοιπές λεπτομέρειες εφαρμογής του παρόντος άρθρου ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και του αρμοδίου κατά περίπτωση Υπουργού .

Στο τελικό σχέδιο Π.Δ. παρέχεται η δυνατότητα στην αρμόδια αρχή για την προσωρινή παροχή υπηρεσιών να ζητά τη συνδρομή του Συμβουλίου Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων (ΣΑΕΠ) στις περιπτώσεις που επιβάλλεται η δοκιμασία επάρκειας στους ενδιαφερόμενους παρόχους υπηρεσιών. Σε κάθε περίπτωση, η παροχή υπηρεσίας θα πρέπει να μπορεί να αρχίζει σε διάστημα 1-2 μηνών. (άρθρο 7 (5) )

ΤΙΤΛΟΣ ΙΙΙ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι

Γενικό σύστημα αναγνώρισης των τίτλων εκπαίδευσης

• Άρθρο 10 παρ. β) και γ) αναφέρεται σε αρχιτέκτονες , οι οποίοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του κεφαλαίου ΙΙΙ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ

Αναγνώριση βάσει του συντονισμού

των ελάχιστων προϋποθέσεων εκπαίδευσης

• Στο άρθρο 47 παράγραφος 3 " ο αρχιτέκτονας που στο Κ-Μ καταγωγής του δεν έχει το δικαίωμα συντάξεως στατικής μελέτης και αντισεισμικού ελέγχου κατασκευών, δεν έχει ούτε στην Ελλάδα το δικαίωμα αυτό"

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

ΤΙΤΛΟΣ IV

ΟΡΟΙ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

• Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και ΠΕΧΩΔΕ καθορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής του άρθρου 51 που αφορά στις απαιτούμενες γλωσσικές γνώσεις για την άσκηση του επαγγέλματος στην Ελλάδα.

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

• Αρμόδια αρχή για τους Αρχιτέκτονες παραμένει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (άρθρο 53.4)
• Στο ΣΑΕΠ μετέχουν 2 (αντί 1 που ήταν) ειδικοί επιστήμονες με εμπειρία στο χειρισμό θεμάτων αναγνωρίσεως διπλωμάτων οριζόμενοι με τους αναπληρωτές τους από τον Υπουργό Εθνικής Παιδείας και θρησκευμάτων (άρθρο 55.θ)
• Συστήνεται στο ΥΠΕΠΘ Διεύθυνση Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων , η οποία θα λειτουργεί ως "σημείο επαφής"

Το Π.Δ. ορίζει για τη μόνιμη παροχή υπηρεσιών

στο άρθρο 53(4) : αρμόδια αρχή για να χορηγεί ή να δέχεται τα προβλεπόμενα στο παρόν Προεδρικό Διάταγμα έγγραφα και να λαμβάνει τις αποφάσεις χορηγήσεως άδειας ασκήσεως επαγγέλματος αρχιτέκτονα σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο παρόν διάταγμα, καθώς και να παρέχει τις αναγκαίες πληροφορίες ορίζεται το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.

για τη μόνιμη παροχή υπηρεσιών των λοιπών ειδικοτήτων μηχανικών αρμόδια αρχή για να δέχεται τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων και να εκδίδει τις αποφάσεις αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων, σύμφωνα με τις διατάξεις του σχεδίου Π.Δ. είτε επί τη βάσει του γενικού συστήματος αναγνώρισης των τίτλων εκπαίδευσης (Τίτλος ΙΙΙ, κεφάλαιο Ι), είτε επί τη βάσει της αναγνώρισης της επαγγελματικής πείρας (Τίτλος ΙΙΙ, κεφάλαιο ΙΙ), είναι το ‘Συμβούλιο Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων’ .

Το Κ-Μ υποδοχής έχει μόνο το δικαίωμα επαλήθευσης των τίτλων εκπαίδευσης του παρόχου, όπως αναφέρεται στο κεφάλαιο IV "Κοινές διατάξεις περί εγκατάστασης" άρθρο 49 παρ. 3 του Π.Δ. , προκειμένου να χορηγήσει επαγγελματική ισοτιμία.

6 Ιουλίου 2007

Κώστας Μπελιμπασάκης

Μέλος ΔΣ ΣΑΔΑΣ_ΠΕΑ