ΧΑΡΤΗΣ LEIPZIG ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ

24 Μαΐου 2007
ΧΑΡΤΗΣ LEIPZIG ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

Ο «ΧΑΡΤΗΣ LEIPZIG για τις Βιώσιμες Ευρωπαϊκές Πόλεις» αποτελεί έγγραφο των Κρατών Μελών, το οποίο συντάχθηκε με την ευρεία και διαφανή συμμετοχή των Ευρωπαίων Συμμέτοχων. Γνωρίζοντας τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες καθώς και το διαφορετικό ιστορικό, οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό παρελθόν των Ευρωπαϊκών πόλεων, οι αρμόδιοι για την Αστική Ανάπτυξη Υπουργοί των Κρατών Μελών συμφωνούν σε κοινές αρχές και στρατηγικές για την πολιτική της αστικής ανάπτυξης. Οι Υπουργοί δεσμεύονται :
- να ξεκινήσουν πολιτικό διάλογο στα κράτη τους σχετικά με τον τρόπο ενσωμάτωσης των αρχών και στρατηγικών του Χάρτη Leipzig για τις Βιώσιμες Ευρωπαϊκές Πόλεις στις εθνικές και τοπικές πολιτικές ανάπτυξης
- να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο της ενιαίας αστικής ανάπτυξης και της εξουσίας που σχετίζεται με την εφαρμογή της και, στο ίδιο πλαίσιο, να καθιερώσουν οποιοδήποτε απαραίτητο πλαίσιο σε εθνικό επίπεδο και
- να προωθήσουν την καθιέρωση μιας ισορροπημένης χωρικής οργάνωσης που να βασίζεται σε μία πολυκεντρική αστική Ευρωπαϊκή δομή.
Οι Υπουργοί ευχαριστούν τη Γερμανική Προεδρία που προετοίμασε την αναφορά «Integrated urban development as a prerequisite for successful urban sustainability» (Η ενιαία αστική ανάπτυξη ως προϋπόθεση για την επιτυχημένη αστική βιωσιμότητα) και τις μελέτες «Strategies for upgrading the physical environment in deprived urban areas» (Στρατηγικές για την αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος σε υποβαθμισμένες αστικές περιοχές), «Strengthening the local economy and local labour market policy in deprived urban areas» (Ενισχύοντας την τοπική οικονομία και την πολιτική της τοπικής αγοράς εργασίας σε υποβαθμισμένες αστικές περιοχές), «Proactive education and training policies on children and young people in deprived urban areas» (Προληπτικές πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης για παιδιά και νέους σε υποβαθμισμένες αστικές περιοχές) και «Sustainable urban transport and deprived urban areas» (Βιώσιμη αστική μετακίνηση και υποβαθμισμένες αστικές περιοχές) με τα παραδείγματα καλής πρακτικής στην Ευρώπη που περιλαμβάνουν. Οι μελέτες αυτές θα βοηθήσουν τις πόλεις κάθε μεγέθους στην αποτελεσματική εφαρμογή των αρχών και στρατηγικών που διατυπώνονται στον Χάρτη Leipzig για τις Βιώσιμες Ευρωπαϊκές Πόλεις.

Οι Υπουργοί δηλώνουν:

Εμείς, οι αρμόδιοι Υπουργοί για την αστική ανάπτυξη στα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεωρούμε ότι οι Ευρωπαϊκές πόλεις κάθε μεγέθους, όπως έχουν διαμορφωθεί μέσα στην ιστορία, αποτελούν πολύτιμα και αναντικατάστατα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά αποκτήματα.
Με στόχο την προστασία, την ενίσχυση και την περαιτέρω ανάπτυξη των πόλεών μας, υποστηρίζουμε τη Στρατηγική της Ε.Ε. για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη που ενσωματώνει τα ακόλουθα: Lille Action Programme, Rotterdam Urban Acquis και Bristol Accord. Με αυτό τον τρόπο, όλες οι διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ταυτόχρονα και με την ίδια βαρύτητα. Αυτές συμπεριλαμβάνουν την οικονομική ευημερία, την κοινωνική ισορροπία και ένα υγειές περιβάλλον. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να δοθεί προσοχή στην πολιτιστική και περιβαλλοντική άποψη. Εντούτοις, θα πρέπει να δοθεί στα Κράτη Μέλη η απαιτούμενη προσοχή στη θεσμική ικανότητα.
Οι πόλεις μας διαθέτουν μοναδικά πολιτιστικά και αρχιτεκτονικά προσόντα, ισχυρές δυνάμεις κοινωνικού συνυπολογισμού και εξαιρετικές δυνατότητες για οικονομική ανάπτυξη. Αποτελούν κέντρα γνώσης και πηγές ανάπτυξης και καινοτομίας. Ταυτόχρονα, ωστόσο, υποφέρουν από δημογραφικά προβλήματα, κοινωνική ανισότητα, κοινωνικό αποκλεισμό συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων, έλλειψη προσιτής και κατάλληλης στέγασης, καθώς και περιβαλλοντικά προβλήματα. Μακροπρόθεσμα, οι πόλεις δε μπορούν να εκπληρώσουν το λειτούργημά τους ως μηχανισμοί κοινωνικής προόδου και οικονομικής ανάπτυξης όπως περιγράφεται στη Στρατηγική της Λισσαβόνας, εκτός κι αν καταφέρουμε να διατηρήσουμε την κοινωνική ισορροπία εντός και μεταξύ των πόλεων, διασφαλίζοντας την πολιτισμική τους ποικιλομορφία και καθιερώνοντας υψηλή ποιότητα στους τομείς του αστικού σχεδιασμού, της αρχιτεκτονικής και του περιβάλλοντος.
Ολοένα και περισσότερο, χρειαζόμαστε συνολικές στρατηγικές και συντονισμένη δράση από όλα τα άτομα και τους φορείς που εμπλέκονται στη διαδικασία της αστικής ανάπτυξης, που να ξεπερνούν τα όρια των μεμονωμένων πόλεων. Κάθε επίπεδο κυβέρνησης – τοπικής, περιφερειακής, εθνικής και Ευρωπαϊκής – έχει ευθύνη για το μέλλον των πόλεών μας. Για να γίνει αυτή η πολυεπίπεδη κυβέρνηση πραγματικά αποτελεσματική, πρέπει να βελτιώσουμε το συντονισμό των περιοχών τομεακής πολιτικής και να αναπτύξουμε μία νέα αίσθηση ευθύνης για την ενιαία πολιτική αστικής ανάπτυξης. Πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε ότι εκείνοι που εργάζονται για την παραγωγή αυτών των πολιτικών σε όλα τα επίπεδα, διαθέτουν τα γενικά και επαγγελματικά προσόντα και τις γνώσεις που απαιτούνται ώστε να αναπτυχθούν οι πόλεις ως βιώσιμες κοινωνίες.
Υποστηρίζουμε τις δηλώσεις και τις συστάσεις που διατυπώνονται στην Τοπική Ατζέντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το έργο των Ευρωπαϊκών Οργάνων που προωθεί μία ενιαία οπτική σχετικά με τα αστικά ζητήματα. Αναγνωρίζουμε τις Δεσμεύσεις του Aalborg ως πολύτιμη συμβολή για την στρατηγική και συντονισμένη δράση σε τοπικό επίπεδο και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Φόρουμ για τις Αρχιτεκτονικές Πολιτικές για τον Οικοδομικό Πολιτισμό στις 27 Απριλίου 2007. Σημειώνουμε επίσης τον Ευρωπαϊκό Χάρτη «Network Vital Cities».

Συνιστούμε:

Ι. Να υπάρξει καλύτερη χρήση προσεγγίσεων ενιαίας πολιτικής αστικής ανάπτυξης

Για εμάς, ενιαία πολιτική αστικής ανάπτυξης σημαίνει ταυτόχρονη και δίκαιη εξέταση όλων όσων αφορούν στην αστική ανάπτυξη. Η ενιαία πολιτική αστικής ανάπτυξης αποτελεί διαδικασία στην οποία συντονίζονται οι χωρικές, τομεακές και ιστορικές πλευρές των κρίσιμων τομέων της αστικής πολιτικής. Η ανάμιξη των οικονομικών φορέων, των συμμέτοχων και του ευρύτερου κοινού είναι ουσιαστική. Η ενιαία πολιτική αστικής ανάπτυξης αποτελεί βασική προϋπόθεση για την εφαρμογή της Στρατηγικής της Ε.Ε. για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Η εφαρμογή της είναι έργο Ευρωπαϊκής κλίμακας, αλλά θα πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη οι τοπικές συνθήκες και ανάγκες καθώς και η αποκέντρωση.
Η συμφιλίωση των συμφερόντων που διευκολύνεται από μία ενιαία πολιτική αστικής ανάπτυξης, σχηματίζει μία εφικτή βάση ώστε να υπάρχει συναίνεση μεταξύ κράτους, περιφερειών, πόλεων, πολιτών και οικονομικών φορέων. Με τη συγκέντρωση γνώσης και οικονομικών πόρων, τα ανεπαρκή δημόσια κεφάλαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν πιο αποτελεσματικά. Οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις θα συντονίζονται καλύτερα. Η ενιαία πολιτική αστικής ανάπτυξης εμπλέκει φορείς εκτός διακυβέρνησης και δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα να παίξουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση του άμεσου περιβάλλοντος διαβίωσής τους. Ταυτόχρονα, τα μέτρα αυτά μπορούν να προσφέρουν περισσότερη σιγουριά σε σχέση με το σχεδιασμό και την επένδυση.
Συνιστούμε οι Ευρωπαϊκές πόλεις να εξετάσουν το ενδεχόμενο σχεδιασμού προγραμμάτων ενιαίας πολιτικής αστικής ανάπτυξης για την πόλη ως σύνολο. Αυτά τα προσανατολιζόμενα στην εφαρμογή εργαλεία σχεδιασμού θα πρέπει:
- να περιγράφουν τα δυνατά και αδύναμα σημεία των πόλεων και των γειτονιών, βασιζόμενα σε μία ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης
- να καθορίζουν σταθερούς στόχους ανάπτυξης για την αστική περιοχή και να αναπτύσσουν ένα όραμα για την πόλη
- να συντονίζουν την διαφορετική γειτονιά, τα διαφορετικά τομεακά και τεχνικά σχέδια και τις πολιτικές και να διασφαλίζουν ότι οι σχεδιασμένες επενδύσεις θα βοηθούν στην προώθηση μιας καλά ισορροπημένης ανάπτυξης της αστικής περιοχής
- να συντονίζουν και να εστιάζουν στη χρήση πόρων των εμπλεκομένων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και
- να συντονιστούν σε τοπικό επίπεδο και επίπεδο πόλης - περιφέρειας και να εμπλέξουν τους πολίτες και άλλους ενδιαφερόμενους που μπορούν να συνεισφέρουν σημαντικά στη διαμόρφωση της μελλοντικής οικονομικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής ποιότητας σε κάθε περιοχή.
Ο συντονισμός σε τοπικό επίπεδο και επίπεδο πόλης-περιφέρειας θα πρέπει να ενισχυθεί. Στόχος είναι μία ίση συνεργασία ανάμεσα στις πόλεις και τις αγροτικές περιοχές καθώς και ανάμεσα σε μικρές, μεσαίες και μεγάλες πόλεις στα πλαίσια αστικών και μητροπολιτικών περιοχών. Πρέπει να πάψουμε να βλέπουμε τα ζητήματα και τις αποφάσεις πολιτικής αστικής ανάπτυξης σε επίπεδο μεμονωμένων πόλεων. Οι πόλεις μας θα έπρεπε να αποτελούν επίκεντρα της αστικής-περιφερειακής ανάπτυξης και να αναλάβουν την ευθύνη της εδαφικής συνοχής. Κατά συνέπεια, θα βοηθούσε αν οι πόλεις μας μπορούσαν να δικτυωθούν πιο στενά μεταξύ τους σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η ενιαία πολιτική αστικής ανάπτυξης μας προσφέρει μία σειρά εργαλείων που έχουν ήδη αποδείξει την αξία τους σε πολλές Ευρωπαϊκές πόλεις σε σχέση με την ανάπτυξη σύγχρονων, συνεργατικών και αποτελεσματικών δομών διοίκησης, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των Ευρωπαϊκών πόλεων. Διευκολύνουν τον εξαρχής ωφέλιμο συντονισμό της ανάπτυξης που αφορά στη στέγαση, την οικονομία, την υποδομή και τις υπηρεσίες, λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων την επίδραση των τάσεων που υπάρχουν σχετικά με την παλαίωση και μετανάστευση αλλά και τους όρους ενεργειακής πολιτικής.
Στα πλαίσια μιας ενιαίας πολιτικής αστικής ανάπτυξης, θεωρούμε ότι οι ακόλουθες στρατηγικές για δράση είναι εξαιρετικά σημαντικές για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των Ευρωπαϊκών πόλεων:

- Δημιουργία και διασφάλιση δημόσιων χώρων υψηλής ποιότητας
Η ποιότητα των δημόσιων χώρων, των τεχνιτών αστικών τοπίων, της αρχιτεκτονικής και της αστικής ανάπτυξης, παίζει σημαντικό ρόλο για τις συνθήκες διαβίωσης των αστικών πληθυσμών. Ως ήπιοι παράγοντες της τοποθεσίας, είναι σημαντικοί για την προσέλκυση επιχειρήσεων που ανήκουν στην βιομηχανία της γνώσης, μιας αρμόδιας και δημιουργικής εργατικής δύναμης, και του τουρισμού. Συνεπώς η αλληλεπίδραση της αρχιτεκτονικής, του σχεδιασμού υποδομής και του αστικού σχεδιασμού πρέπει να αυξηθεί, ώστε να δημιουργήσει ελκυστικούς δημόσιους χώρους που προσανατολίζονται στον χρήστη και να επιτύχει ένα υψηλό επίπεδο υπό όρους κατοικημένου περιβάλλοντος, ένα «Baukultur». Το Baukultur εννοείται με την ευρύτερη σημασία της λέξης, ως σύνολο όλων των πολιτιστικών, οικονομικών, τεχνολογικών, κοινωνικών και οικολογικών πλευρών που επηρεάζουν την ποιότητα και τη διαδικασία του σχεδιασμού και της κατασκευής. Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή δεν θα πρέπει να περιορίζεται στους δημόσιους χώρους. Ένα τέτοιο «Baukultur» χρειάζεται για την πόλη ως σύνολο και για τα προάστιά της. Τόσο οι πόλεις όσο και η κυβέρνηση πρέπει αν κάνουν αισθητή την επιρροή τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη διαφύλαξη της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Τα ιστορικά κτίρια, οι δημόσιοι χώροι και η αστική και αρχιτεκτονική τους αξία πρέπει να διατηρηθούν.

Η δημιουργία και η διασφάλιση λειτουργικών και καλά σχεδιασμένων αστικών χώρων, υποδομών και υπηρεσιών αποτελεί στόχο του οποίου πρέπει να επιληφθούν από κοινού το κράτος, οι περιφερειακές και τοπικές αρχές, καθώς και οι πολίτες και οι επιχειρήσεις.

- Εκσυγχρονισμός δικτύων υποδομής και βελτίωση ενεργειακής απόδοσης
Τα βιώσιμα, προσβάσιμα και προσιτά αστικά μέσα μεταφοράς που είναι συντονισμένα με τα δίκτυα συγκοινωνιών της πόλης-περιοχής, μπορούν να συμβάλλουν με ουσιαστικό τρόπο στην ποιότητα της ζωής, του χώρου και του περιβάλλοντος. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην διαχείριση της κυκλοφορίας και στα αλληλοσυνδεόμενα μέσα μεταφοράς, συμπεριλαμβανόμενων των υποδομών που αφορούν στα δίκυκλα και τους πεζούς. Οι αστικές μεταφορές πρέπει να συμφιλιώνονται με τις διαφορετικές απαιτήσεις της στέγασης, των περιοχών εργασίας, του περιβάλλοντος και των δημόσιων χώρων.
Η τεχνική υποδομή και ιδιαίτερα η ύδρευση, η επεξεργασία των υγρών αποβλήτων και άλλα δίκτυα τροφοδότησης, πρέπει να βελτιωθούν σε αρχικό στάδιο και να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες ανάγκες, έτσι ώστε να ανταπεξέλθουν στις μελλοντικές απαιτήσεις υψηλής ποιότητας αστικής ζωής.
Οι βασικές προϋποθέσεις για μια βιώσιμη δημόσια υπηρεσία κοινής ωφέλειας είναι η ενεργειακή απόδοση και η οικονομική χρήση των φυσικών πόρων, καθώς και η οικονομική απόδοση κατά τη χρήση τους. Η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων πρέπει να βελτιωθεί. Αυτό αφορά τόσο τα υπαρκτά όσο και τα καινούρια κτίρια. Η ανακαίνιση των κτιρίων που υπάρχουν μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην ενεργειακή απόδοση και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του κατοίκου. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα προκατασκευασμένα, παλιά και χαμηλής ποιότητας κτίρια. Τα βελτιωμένα δίκτυα υποδομής και η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων θα μειώσουν εξίσου το κόστος για τις επιχειρήσεις και για τους κατοίκους.
Μία σημαντική βάση για την αποτελεσματική και βιώσιμη χρήση των πόρων είναι μία συμπαγής δομή συμφωνίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω του χωρικού και αστικού σχεδιασμού, που αποτρέπει την αστική εξάπλωση με αυστηρό έλεγχο της παροχής γης και της κερδοσκοπικής ανάπτυξης. Η στρατηγική ανάμειξης της στεγαστικής, επαγγελματικής, εκπαιδευτικής, εμπορικής και ψυχαγωγικής χρήσης στις αστικές γειτονιές έχει αποδειχτεί ιδιαιτέρως βιώσιμη.
Οι πόλεις πρέπει να συμβάλλουν στη διασφάλιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων τους και της ελκυστικότητάς τους ως τόπων εργασίας, με τη χρήση εξελιγμένων τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας στους τομείς της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής απασχόλησης, των κοινωνικών υπηρεσιών, της υγείας, της ασφάλειας και ασφάλισης, καθώς και των μέσων βελτίωσης της αστικής διακυβέρνησης.
Οι πόλεις μας πρέπει επίσης να μπορούν να προσαρμόζονται στην απειλή που φέρνει η κλιματική αλλαγή. Το σωστά μελετημένο και σχεδιασμένο αστικό περιβάλλον μπορεί να προσφέρει μια μορφή φιλόξενης ανάπτυξης χαμηλού άνθρακα, να βελτιώσει την περιβαλλοντική ποιότητα και να μειώσει την εκπομπή άνθρακα. Οι πόλεις μπορούν να επιτύχουν αυτά τα αποτελέσματα μέσω της καινοτομικής πρόληψης, του μετριασμού και της υιοθέτησης μέτρων που με τη σειρά τους βοηθούν την ανάπτυξη νέων βιομηχανιών και επιχειρήσεων χαμηλού άνθρακα.

- Προληπτική καινοτομία και εκπαιδευτικές πολιτικές
Οι πόλεις είναι μέρη όπου δημιουργείται αλλά και μεταδίδεται μεγάλος όγκος γνώσης. Η συνολική εκμετάλλευση του δυναμικού γνώσης μιας πόλης εξαρτάται από την ποιότητα της προσχολικής και σχολικής εκπαίδευσης, καθώς και από τις ευκαιρίες μετακίνησης που προσφέρουν τα εκπαιδευτικά συστήματα και τα κοινωνικά και πολιτιστικά δίκτυα. Οι ευκαιρίες για δια βίου εκπαίδευση, η αρτιότητα των πανεπιστημιακών και μη πανεπιστημιακών ερευνητικών ινστιτούτων και το δίκτυο μεταφοράς μεταξύ βιομηχανίας, επιχειρήσεων και της επιστημονικής κοινότητας.
Η ενιαία πολιτική αστικής ανάπτυξης μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση αυτών των παραγόντων, π.χ. φέρνοντας σε επαφή τους μετόχους, υποστηρίζοντας δίκτυα και βελτιστοποιώντας δομές που έχουν σχέση με την τοποθεσία. Η ενιαία αστική ανάπτυξη προωθεί τον κοινωνικό και διαπολιτιστικό διάλογο.
Οι στρατηγικές της ενιαίας αστικής ανάπτυξης, ο συνεργατική διαχείριση της αστικής ανάπτυξης και η καλή διακυβέρνηση μπορούν να συμβάλουν σε μια αποφασιστική χρήση του δυναμικού των Ευρωπαϊκών πόλεων, ιδιαίτερα σε σχέση με την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη, αλλά και στη μείωση των ανομοιοτήτων μέσα και ανάμεσα στις γειτονιές. Προσφέρουν στους πολίτες την ευκαιρία για κοινωνική και δημοκρατική συμμετοχή.

ΙΙ. Να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις υποβαθμισμένες γειτονιές, μέσα στο συνολικό πλαίσιο της πόλης

Οι πόλεις έρχονται αντιμέτωπες με μεγάλες προκλήσεις, ιδιαίτερα σε σχέση με την αλλαγή των οικονομικών και κοινωνικών δομών και την παγκοσμιοποίηση. Συγκεκριμένα προβλήματα, μεταξύ άλλων, είναι η εξαιρετικά υψηλή ανεργία και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Σε μία πόλη μπορεί να υπάρχουν σημαντικές διαφορές υπό όρους οικονομικών και κοινωνικών ευκαιριών σε μεμονωμένες περιοχές της πόλης, αλλά και υπό όρους διαφορών στην ποιότητα του περιβάλλοντος. Επιπλέον, οι κοινωνικές διακρίσεις και οι διαφορές στην οικονομική ανάπτυξη συχνά εξακολουθούν να αυξάνονται, πράγμα που συμβάλλει στην αποσταθεροποίηση των πόλεων. Μία πολιτική κοινωνικής ένταξης η οποία συμβάλλει στη μείωση της ανισότητας και αποτρέπει τον κοινωνικό αποκλεισμό θα είναι η καλύτερη εγγύηση για τη διατήρηση της ασφάλειας στις πόλεις μας.
Οι σωστά μελετημένες πολιτικές κοινωνικής στέγασης μπορούν να λειτουργήσουν ως αποτελεσματικά εργαλεία για την επίτευξη της κοινωνικής συνοχής και ένταξης στις πόλεις και τις αστικές περιοχές. Η υγιεινή, κατάλληλη και προσιτή στέγαση μπορεί να κάνει αυτές τις γειτονιές πιο ελκυστικές τόσο για νέους όσο και για ηλικιωμένους ανθρώπους. Αυτό συμβάλλει στην σταθερότητα των γειτονιών.
Είναι καλύτερο τα προειδοποιητικά σημάδια να εντοπίζονται νωρίς και να λαμβάνονται επανορθωτικά μέτρα με έγκαιρο και αποτελεσματικό τρόπο. Κάτι τέτοιο εξοικονομεί πόρους. Μόλις κάποια περιοχή αρχίσει να «φθίνει», το κόστος και η δυσκολία για να ανατραπεί αυτό, μπορεί πολλές φορές να είναι πιο δαπανηρά. Η κυβέρνηση πρέπει να προσφέρει προοπτική και κίνητρα βελτίωσης για τους κατοίκους των εν λόγω περιοχών. Η ενεργή ανάμειξη των κατοίκων και ο καλύτερος διάλογος ανάμεσα στους πολιτικούς εκπροσώπους, τους κατοίκους και τους οικονομικούς παράγοντες είναι απαραίτητα στοιχεία ώστε να βρεθεί η καλύτερη λύση για κάθε υποβαθμισμένη αστική περιοχή.
Στα πλαίσια αυτού του υποβάθρου, θεωρούμε ότι οι ακόλουθες στρατηγικές δράσης, στα πλαίσια μιας ενιαίας πολιτικής αστικής ανάπτυξης, είναι ζωτικής σημασίας για τις υποβαθμισμένες αστικές γειτονιές:

- Επιδίωξη στρατηγικών για την αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος
Αφενός η οικονομική δραστηριότητα και οι επενδύσεις και αφετέρου οι υψηλού επιπέδου αστικές δομές, το σταθερό δομημένο περιβάλλον και οι σύγχρονες και αποτελεσματικές υποδομές και εγκαταστάσεις είναι στοιχεία στενά αλληλοσυνδεόμενα. Γι’ αυτό το λόγο, είναι απαραίτητο να βελτιωθεί το υπάρχον κτιριακό απόθεμα στις υποβαθμισμένες γειτονιές σε σχέση με το σχεδιασμό τους, τις φυσικές συνθήκες και την ενεργειακή απόδοση. Οι βελτιώσεις των κριτηρίων στέγασης σε νέα κτίρια, αλλά και σε μεγάλα προκατασκευασμένα, παλιά και χαμηλής ποιότητας κτίρια που υπάρχουν ήδη, προσφέρουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης στα πλαίσια της Ε.Ε. και, κατά συνέπεια, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Για να αυξηθεί η βιωσιμότητα των επενδύσεων για την αναβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος, θα πρέπει αυτές να είναι ενσωματωμένες σε μία μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή στρατηγική που θα περιλαμβάνει επίσης, μεταξύ άλλων, δημόσιες και ιδιωτικές επακόλουθες επενδύσεις.

- Ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και της τοπικής πολιτικής της αγοράς εργασίας
Τα μέτρα για τη διασφάλιση της οικονομικής σταθεροποίησης σε υποβαθμισμένες γειτονιές πρέπει επίσης να αξιοποιούν ενδογενείς οικονομικές δυνάμεις στις ίδιες τις γειτονιές. Σε αυτό το πλαίσιο, η αγορά εργασίας και οι πολιτικές οικονομίας που είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες των μεμονωμένων γειτονιών θα αποτελέσουν κατάλληλα εργαλεία. Στόχος είναι η δημιουργία και διασφάλιση θέσεων εργασίας και η διευκόλυνση της έναρξης λειτουργίας νέων επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, οι ευκαιρίες πρόσβασης σε τοπικές αγορές εργασίας πρέπει να βελτιωθούν μέσω της εκπαίδευσης που προσανατολίζεται στη ζήτηση. Πρέπει επίσης να υπάρξει αυξημένη χρήση των ευκαιριών απασχόλησης και εκπαίδευσης στην εθνική οικονομία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα Κράτη Μέλη και οι πόλεις καλούνται να δημιουργήσουν καλύτερες συνθήκες και εργαλεία για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και, κατά συνέπεια, των τοπικών αγορών εργασίας, κατά κύριο λόγο προωθώντας την κοινωνική οικονομία και προσφέροντας φιλικές προς τον πολίτη υπηρεσίες.

- Προληπτικές πολιτικές εκπαίδευσης και κατάρτισης για τα παιδιά και τους νέους
Μια σημαντική αφετηρία για τη βελτίωση τις κατάστασης στις υποβαθμισμένες γειτονιές είναι η βελτίωση της κατάστασης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στην τοπική κοινότητα, σε συνδυασμό με προληπτικές πολιτικές που εστιάζουν στα παιδιά και τους νέους.
Πρέπει να υπάρξουν περισσότερες και βελτιωμένες δυνατότητες εκπαίδευσης και κατάρτισης σε υποβαθμισμένες γειτονιές, οι οποίες να προσαρμόζονται στις ανάγκες των παιδιών και των νέων που κατοικούν εκεί, αλλά και να εστιάζουν στις ανεπάρκειες που αφορούν στην πρόνοια για τα άτομα αυτά. Μέσω μιας πολιτικής που εστιάζει στα παιδιά και στους νέους και προσαρμόζεται στην περιοχή όπου κατοικούν, πρέπει να συμβάλουμε στη βελτίωση των δυνατοτήτων των παιδιών και των νέων που κατοικούν σε υποβαθμισμένες περιοχές, ώστε να μπορούν να έχουν συμμετοχή και να πραγματοποιούν τα όνειρά τους· πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε ίσες ευκαιρίες σε μακροπρόθεσμη βάση.

- Προώθηση αποτελεσματικής και προσιτής αστικής μεταφοράς
Πολλές υποβαθμισμένες γειτονιές έχουν το πρόσθετο βάρος των ανεπαρκών δικτύων μεταφοράς καθώς και των ανεπαρκών περιβαλλοντικών επιρροών που μειώνουν ακόμα περισσότερο την ελκυστικότητά τους. Η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού και προσιτού συστήματος δημόσιων μέσων μεταφοράς θα προσφέρει στους κατοίκους αυτών των περιοχών ίσες ευκαιρίες μετακίνησης και πρόσβασης με άλλους πολίτες – κάτι που δικαίως αναμένουν.
Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, ο σχεδιασμός των συγκοινωνιών και η διαχείριση της κυκλοφορίας σε αυτές τις γειτονιές πρέπει να στοχεύει ολοένα και περισσότερο στη μείωση του αρνητικού αντίκτυπου των συγκοινωνιών στο περιβάλλον και στην οργάνωσή τους με έναν τρόπο που θα ενσωματώνει καλύτερα αυτές τις γειτονιές στην πόλη και στην περιοχή ως σύνολο. Αυτό θα απαιτήσει επίσης κατάλληλα δίκτυα για την μετακίνηση των πεζών και των δικύκλων.
Όσο καλύτερα καταφέρουμε να σταθεροποιήσουμε οικονομικά τις υποβαθμισμένες γειτονιές, να τις ενσωματώσουμε κοινωνικά και να αναβαθμίσουμε το φυσικό τους περιβάλλον και την υποδομή των συγκοινωνιών τους, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να παραμείνουν οι πόλεις μας μακροπρόθεσμα τόποι κοινωνικής προόδου, ανάπτυξης και καινοτομίας.

Τονίζουμε ότι:
Η πολιτική αστικής ανάπτυξης θα πρέπει να διατυπώνεται σε εθνικό επίπεδο και τα κίνητρα για καινοτομικές λύσεις θα πρέπει επίσης να δημιουργούνται σε εθνικό επίπεδο, καθώς και σε άλλα επίπεδα.
Οι πόλεις μας χρειάζονται αρκετό πεδίο δράσης ώστε να φέρουν σε πέρας τα τοπικά τους καθήκοντα με υπεύθυνο τρόπο και μια γερή οικονομική βάση που να παρέχει μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Επομένως, είναι επίσης σημαντικό να δίδεται στα Κράτη Μέλη η ευκαιρία να χρησιμοποιούν τα Ευρωπαϊκά κονδύλια για σημαντικά προγράμματα ενιαίας αστικής ανάπτυξης. Η χρήση αυτών των κονδυλίων θα πρέπει να επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στις συγκεκριμένες δυσκολίες και δυνατότητες, αλλά και να λαμβάνει υπόψη τις ευκαιρίες, τις δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητες των Κρατών Μελών. Στις περιπτώσεις όπου δεν το παρέχουν ήδη, οι τοπικές αρχές θα πρέπει να αναπτύξουν την απαραίτητη εξειδίκευση και ικανότητα ώστε να μπορούν να εφαρμόζουν ενιαίες πολιτικές αστικής ανάπτυξης, στοχεύοντας επίσης στην επίτευξη της συνολικής ποιότητας και βιωσιμότητας στο δομημένο περιβάλλον.
Υποστηρίζοντας την καθιέρωση κονδυλίων για την αστική ανάπτυξη και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και χρησιμοποιώντας εργαλεία οικονομικού ελέγχου για να αντλήσουν ιδιωτικό κεφάλαιο στην εφαρμογή των στρατηγικών ενιαίας αστικής ανάπτυξης, οι νέες πρωτοβουλίες «JESSICA» και «JEREMIE» της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσφέρουν την ευκαιρία να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των συμβατικών εθνικών και Ευρωπαϊκών πηγών χρηματοδότησης.
Σε εθνικό επίπεδο, οι Κυβερνητικές Υπηρεσίες πρέπει να αναγνωρίσουν καλύτερα πόσο σημαντικό είναι να εκπληρώνουν οι πόλεις τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές τους φιλοδοξίες, καθώς και την επίδρασή τους σε αυτές. Οι προσπάθειες των διαφορετικών τομεακών Κυβερνητικών Υπηρεσιών που ασχολούνται με τα αστικά θέματα ή τα επηρεάζουν, πρέπει να ευθυγραμμιστούν και να ενσωματωθούν καλύτερα, έτσι ώστε να αλληλοσυμπληρώνονται αντί να συγκρούονται.
Τονίζουμε τη σημασία της συστηματικής και δομημένης ανταλλαγής εμπειρίας και γνώσης στον χώρο της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Ζητούμε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει το αποτέλεσμα της ανταλλαγής της καλής πρακτικής βάσει των κατευθυντηρίων γραμμών του Χάρτη Leipzig σε μελλοντικό συνέδριο υπό την αιγίδα της πρωτοβουλίας «Regions of Economic Change». Παράλληλα, χρειαζόμαστε μια Ευρωπαϊκή πλατφόρμα για τη συγκέντρωση και την ανάπτυξη της καλύτερης πρακτικής, των στατιστικών, των μελετών αξιολόγησης, των εκτιμήσεων, των συγκριτικών αναθεωρήσεων και άλλων αστικών μελετών για την υποστήριξη όσων σχετίζονται με την αστική ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς. Θα εξακολουθήσουμε να προωθούμε και να τονίζουμε την ανταλλαγή γνώσης και εμπειρίας ανάμεσα σε αυτούς που διαμορφώνουν τις πολιτικές, τους επαγγελματίες και τους μελετητές σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο στο μέλλον, έτσι ώστε να ενισχύσουμε την αστική διάσταση της Στρατηγικής της Ε.Ε. για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, της Στρατηγικής της Λισσαβόνας και της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Απασχόληση.
Η Ευρώπη χρειάζεται πόλεις και περιοχές που να είναι «γερές» και καλές για να κατοικεί κανείς σε αυτές.