ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

Η Εσωτερική Αγορά αποτελεί μία σημαντική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Δημιουργήθηκε το 1992 με στόχο την εξασφάλιση της ελεύθερης διακίνησης των ατόμων, αγαθών, κεφαλαίων και υπηρεσιών μεταξύ των κρατων μελών.

Ο τομέας των υπηρεσιών είναι ο μεγαλύτερος σε μέγεθος τομέας της ευρωπαϊκής οικονομίας καθώς αντιπροσωπεύει, στην πλειονότητα των κρα- τών μελών όπως και στην Ελλάδα σχεδόν το 70% του ΑΕΠ και της απασχό- λησης. Για τον λόγο αυτό καθίσταται κρισιμότατος στην επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής της Λισσαβόνας.

Το 2000 δόθηκε, για πρώτη φορά, έμφαση στην αγορά υπηρεσιών και στην συνέχεια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας που μετά από έντονες και μακρές διαβουλεύσεις υιοθετήθηκε και δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ως Οδηγία 2006/123/ ΕΚ (Directive 2006/123/EC on Services in the Internal Market) .

Η Οδηγία αυτή έχει ως στόχο την θέσπιση ενός γενικού νομικού πλαισίου που θα έχει εφαρμογή στις οικονομικές δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών, θα επιτρέπει την εγκατάσταση ενός παρόχου υπηρεσίας, φυσικού ή νομικού προσώπου, σε ένα κράτος μέλος διάφορο από το κράτος αρχικής εγκατάστασης του και θα διασφαλίζει την απρόσκοπτη διασυνοριακή παροχή της υπηρεσίας που επιθυμεί αυτό να προσφέρει. Η οδηγία έχει εφαρμογή μόνο στις απαιτήσεις που επηρεάζουν την πρόσβαση ή την άσκηση δραστηριοτήτων παροχής υπηρεσιών.

Κάθε κράτος μέλος οφείλει να ορίσει μία δημόσια αρχή που θα συμμετέχει και θα παρεμβαίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο και θα συντονίζει την διαδικασία εφαρμογής των κανόνων σε εθνικό επίπεδο.

Εξ αιτίας της πολυπλοκότητας της οδηγίας δόθηκε στα κράτη μέλη τριετής προθεσμία ενσωμάτωσης της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο που λήγει τον Οκτώβριο 2009.

Στην Ελλάδα ο ρόλος του συντονιστή – ρυθμιστή της εφαρμογής της οδηγίας ανατέθηκε στο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών που ξεκίνησε την διαδικασία ενημέρωσης των εμπλεκόμενων φορέων στοχεύοντας στην κατα- γραφή και αξιολόγηση των συστημάτων αδειοδότησης και των απαιτήσεων και διατυπώσεων που θα κρίνονταν απαραίτητες για την διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών σε προσωρινή ή μόνιμη βάση.

Οι υποχρεώσεις είναι πολλές και ιδιαίτερα πολύπλοκες και απαιτούν την εμπλοκή και άλλων υπουργείων, δημόσιων οργανισμών και φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης καθώς και των οικονομικών και κοινωνικών φορέων.

Οι απαιτούμενες μεταρυθμίσεις είναι τεράστιες για την προσαρμογή της αγοράς υπηρεσιών στις νέες συνθήκες που θα προκύψουν με την ενσωμάτωση της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο.

Η Οδηγία προβλέπει συγκεκριμένες υποχρεώσεις και υποστηρικτικά μέτρα για τα οποία απαιτείται άμεση κινητοποίηση.

Δεδομένης της αδυναμίας ή έστω της βραδύτητας των φορέων να κινητοποιήσουν τις υπηρεσίες τους για να συντονίσουν τα πεδία αρμοδιότητας τους με το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών είναι απαραίτητο να ιεραρχηθούν μεθοδολογίες :

- αξιολόγησης και καταγραφής των συστημάτων αδειοδότησης
- ρύθμισης και αναθεώρησης του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας

Η εργασία αυτή είναι σύνθετη και πρωτόγνωρη για την ελληνική πραγματικό- τητα και πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα σε μικρό σχετικά χρόνο.

Παράλληλα κάθε κράτος μέλος πρέπει να μελετήσει, να αξιολογήσει και να αφομοιώσει τις 26 εκθέσεις των εταίρων μας σύμφωνα με τους κανόνες που προβλέπονται στην οδηγία.

Ορισμένα από τα παραπάνω έχουν δρομολογηθεί, άλλα, δυστυχώς τα περισ- σότερα, δεν έχουν ακόμα ξεκινήσει.

Κρίνεται σκόπιμο εδώ να αναφερθούν περιληπτικά τα παρακάτω:

1. Οι κύριοι στόχοι της Οδηγίας 2006/123/ΕΚ «Υπηρεσίες στην Εσωτερική Αγορά (SIM) » είναι:

- Η βελτίωση της βασικής αρχής ‘Οικονομική Ανάπτυξη και Απασχό ληση’ κάμπτοντας τους περιορισμούς, την υπερβολική γραφειο- κρατία και τα εμπόδια στην διασυνοριακή διακίνηση των υπηρεσιών μεταξύ των κρατών μελών, διευκολύνοντας τους παρόχους υπηρεσιών να εξασφαλίσουν την δυνατότητα εγκατάστασης τους σε ένα κράτος μέλος διάφορο από το κράτος μέλος αρχικής εγκατάστασης ούτως ώστε να παρέχουν υπηρεσίες σε προσωρινή ή μόνιμη βάση.

- Η πραγματοποίηση της Στρατηγικής της Λισσαβόνας που αποσκοπεί στην δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως της πλέον ανταγωνιστικής και δυναμικής οικονομίας του κόσμου έως το έτος 2010.

2. Οι κύριες υποχρεώσεις της ενσωμάτωσης της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι:

Η ίδρυση,εγκατάσταση και λειτουργία των παρακάτω δράσεων:

2.1. Ενιαία Κέντρα Εξυπηρέτησης (ΕΚΕ) (Αρθρο 6 της Οδηγίας)

Οι πάροχοι υπηρεσιών θα μπορούν να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες πρόσβασης στις αντίστοιχες δραστηριότητες παροχής πληροφοριών και υπηρεσιών μέσω ενός Ενιαίου Κέντρου Εξυπηρέτησης (ΕΚΕ).

2.2. Ηλεκτρονική διεκπεραίωση (Αρθρο 8 της Οδηγίας)

Η διεκπεραίωση όλων των διαδικασιών θα γίνεται από απόσταση και με ηλεκτρονικά μέσα μέσω του οικείου ΕΚΕ.

2.3. Αξιολόγηση του νομικού και κανονιστικού πλαισίου (Κεφάλαιο ΙΙΙ της Οδηγίας)

Μετά την καταγραφή και αξιολόγηση των αδειοδοτήσεων και περιορι- σμών θα συνταχθεί λεπτομερής έκθεση που θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στους 26 εταίρους μέσω της διαδικασίας αμοιβαίας αξιολόγησης .

2.4. Διοικητική συνεργασία (Κεφάλαιο VI της Οδηγίας)

Θα δημιουργηθεί ένα πληροφοριακό σύστημα εσωτερικής αγοράς για την υποστήριξη της διοικητικής συνεργασίας.

Παρότι τους ίδιους στόχους επιδιώκει η Οδηγία 2005/36/ΕΚ «Αναγνώριση Επαγγελματικών Προσόντων» εν τούτοις η Οδηγία Υπηρεσιών διαφοροποιείται διότι διαπραγματεύεται με θέματα διαφορετικά όπως η ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης, η επικοινωνία, οι δραστηριότητες μεταξύ επαγγελματικών κλάδων και ειδικοτήτων και η διοικητική απλούστευση.

Είναι δυνατό, επομένως, επιγραμματικά να συνοψίσουμε ότι :

- Η Οδηγία 2006/123/ΕΚ «Υπηρεσιών» επικεντρώνεται σε θέματα σχετιζόμενα με την ποιότητα των υπηρεσιών.

- Η Οδηγία 2005/36/ΕΚ «Αναγνώριση Επαγγελματικών Προσόντων»
εστιάζεται στην ποιότητα των παρόχων υπηρεσιών.

Μολαταύτα οι δύο οδηγίες χρησιμοποιούν όμοιους όρους με διάφορους προσδιορισμούς, πολλές φορές,για να προσδιορίσουν διαφορετικά θέματα, όπως επιλεκτικά και όχι περιοριστικά είναι :

1. Τα Κέντρα - Σημεία (Points)

- Τα Ενιαία Κέντρα Εξυπηρέτησης (PSC) σύμφωνα με το Αρθρο 6 της Οδηγίας Υπηρεσιών παραβάλλονται με τα Σημεία Επαφής (CP) σύμφωνα με το Αρθρο 57 της Οδηγίας Επαγγελματικών Προσόντων.

Οπου:

Το Αρθρο 6 της Οδηγίας Υπηρεσιών προβλέπει την δημιουργία ενός ή κατά προτίμηση πολλών Ενιαίων Κέντρων Εξυπηρέτησης, για την παροχή πληροφορών και την διεκπεραίωση διαδικασιών ανάπτυξης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων των αιτούντων.
Σύμφωνα με το πνεύμα της Οδηγίας ΕΚΕ είναι δυνατό να ιδρυθούν είτε από της Διοίκηση είτε από επαγγελματικές οργανώσεις ή από ιδιωτικούς φορείς στους οποίους θα ανατεθεί ο ρόλος με νομοθετική ή διοικητική πράξη. Ολα,όμως, θα εποπτεύονται από την Αρμόδια Αρχή.

Το Αρθρο 57 της Οδηγίας Επαγγελματικών Προσόντων προβλέπει την δημιουργία ενός μοναδικού Σημείου Επαφής (ίσως όχι η πιό δόκιμη, ελληνική μετάφραση του όρου Contact Point,που έχει όμως υιοθετηθεί στην επίσημη ελληνική μετάφραση της Οδηγίας) το οποίο θα παρέχει πληροφορίες που αφορούν την ανα- γνώριση των επαγγελματικών προσόντων των αιτούντων.Οι πληροφορίες αυτές σχετίζονται με την επαγγελματική νομοθεσία, την δεοντολογία και την καταχώρηση.Τα εθνικά Σημεία Επαφής θα οργανωθούν με δομή Ευρωπαϊκού Δικτύου.

Επομένως εάν ο αιτών μέσω των Ενιαίων Κέντρων Εξυπηρέτησης πρέπει να είναι σε θέση να ολοκληρώνει, όλες τις διαδικασίες και διατυπώσεις για πρόσβαση και άσκηση των επαγγελματικών του δραστηριοτήτων σ’ αυτές θα πρέπει να περιλαμβάνονται και αυτές που σχετίζονται με την αναγνώριση των επαγγελματικών του προσόντων που προβλέπονται ,όμως,να γίνονται από άλλο κέντρο.
Συμπερασματικά τα δύο αυτά κέντρα πρέπει να συνδέονται.

2. Η Αρμόδια Αρχή (Competent Authority)

Η Οδηγία Επαγγελματικών Προσόντων με το Αρθρο 3, παρ.δ ορίζει οτι αρμόδια αρχή είναι οποιαδήποτε διοικητική υπηρεσία ή επαγγελματική οργάνωση στην οποία ανατίθεται το δικαίωμα αναγνώρισης επαγγελ- ματικών τίτλων και χορήγησης σχετικών βεβαιώσεων .

Η Οδηγία Υπηρεσιών με το Αρθρο 4 ορίζει οτι αρμόδιες αρχές είναι οι διοικητικές υπηρεσίες που θα ασκούν εποπτικό και κανονιστικό ρόλο στις διαδικασίες παροχής υπηρεσιών.

Στην Ελλάδα Αρμόδια Αρχή για τον συντονισμό, διαδικασία ανάπτυξης και εποπτεία της εφαρμογής των διατάξεων της Οδηγίας 2005/36/ΕΚ (Directive on the Recognition of Professional Qualifications / Οδηγία για την Αναγνώριση Επαγγελματικών Προσόντων) έχει ορισθεί το Υπουργείο Παιδείας ενώ για τις ανάλογες διαδικασίες που αφορούν την Οδηγία 2006/123/ ΕΚ (Directive 2006/123/EC on Services in the Internal Market / Οδηγία σχετικά με τις Υπηρεσίες στην Εσωτερική Αγορά) έχει ορισθεί το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών.


Αθήνα, Οκτώβριος 2007

Η Ομάδα Μελέτης
Εκπρόσωποι ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ στη Θεματική Περιοχή 2 CAE
« Ασκηση του Επαγγέλματος»

Αννα Μελανίτου
Θέμης Στρογγυλός